O νομός Ευρυτανίας, έχει πολλά αξιοθέατα άλλα κοντά στο Καρπενήσι και άλλα μακρύτερα. Ο Οδηγός Καρπενησίου έχει επιλέξει και σας προτείνει μερικά από τα πιο αξιόλογα.

Το γεφύρι του Μανώλη

Ένα τέτοιο αξιοθέατο, ένα τέτοιο επίτευγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής δε μπορεί να είναι μόνο ''του Μανώλη'' αλλά όλου του κόσμου. Φυσικά αυτή την πρόθεση είχε και ο ίδιος όταν, το 1659, έχτισε αυτό το θαυμάσιο έργο γεφυρώνοντας τον ποταμό Αγραφιώτη και προσφέροντας ασφαλές πέρασμα από την Ευρυτανία προς το Βάλτο (Αιτωλοακαρνανία). Σύμφωνα με την παράδοση ο δημιουργός του γεφυριού Μανώλης Χρυσιώτης από τη Δάφνη Ευρυτανίας και η σύζυγός του Παρασκευή από τα Βραγγιανά ήταν ένα άτεκνο ζευγάρι. Έτσι, αποφάσισαν να δημιουργήσει εκείνος ένα ''παιδί'' (το γεφύρι) και η γυναίκα του δύο κόρες (τις εκκλησίες της αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά και στη Χρύσω).

Το γεφύρι είναι εντυπωσιακό, μονότοξο, με ύψος 22 μέτρα και άνοιγμα τόξου περίπου 30 μέτρα. Σώζεται ακόμα εντοιχισμένη επιγραφή που γράφει: ''ΕΚΤΙΣΘΗ ΤΟ 1659, ΟΙ ΚΤΗΤΟΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ ΜΑΝΩΛΗΣ''. Χρησιμοποιήθηκε ανελλιπώς επί 3 ολόκληρους αιώνες ως το μοναδικό πέρασμα από το Καρπενήσι προς τη δυτική Στερεά Ελλάδα, μέχρι την κατασκευή του φράγματος και τη δημιουργία της λίμνης των Κρεμαστών τη δεκαετία του '60.

Από τότε η στάθμη του νερού ανέβηκε, ο Αγραφιώτης έγινε κάτι μεταξύ ποταμού και λίμνης, αλλά το μοναδικό αυτό μνημείο δεν έχασε την αίγλη του. Μπορεί να έπαψε να εξυπηρετεί τους οδοιπόρους, όμως έγινε ένα πολύ ιδιαίτερο αξιοθέατο, ένα αξιοθέατο που ποτέ δεν παρουσιάζει την ίδια εικόνα στον επισκέπτη, καθώς ανάλογα με τη στάθμη της λίμνης πότε βυθίζεται σχεδόν ολόκληρο και χάνεται και πότε αναδύεται παρουσιάζοντας μια όμορφη μα και μυστηριακή εικόνα. Μία αδιάκοπη μάχη δηλαδή, στην οποία πότε βγαίνει νικητής το γεφύρι και πότε η λίμνη. Μία μάχη την οποία εποπτεύει η φύση και βάζει τους δικούς της κανόνες. Μία μάχη πολύ διαφορετική από εκείνη του 1807 μ.Χ. όταν κλεφταρματωλοί του Κατσαντώνη συγκρούστηκαν με Τουρκαλβανούς του Άγου Μουχουρτάρη που προσπάθησαν να τους εμποδίσουν τη διάβαση από το γεφύρι. Σ' αυτή τη συμπλοκή σκοτώθηκαν 80 Τουρκαλβανοί και 10 Έλληνες, ανάμεσά τους και ο Βασίλης Δίπλας, νονός του Κατσαντώνη, στα 75 του χρόνια.

Στις μέρες μας σ' αυτή την πανέμορφη γωνιά της Ευρυτανίας διοργανώνονται μαθήματα κανό – καγιάκ από τη Δυτική Φραγκίστα. Εμείς για να φτάσουμε ως εδώ, ακολουθούμε από το Καρπενήσι το δρόμο προς Αγρίνιο και μετά τη Δυτική Φραγκίστα παίρνουμε το δρόμο προς Τσούκα και λίγο αργότερα θα το δούμε στο αριστερό μας χέρι.

Αποστάσεις:
Από Καρπενήσι: 55 χλμ
Από χιονοδρομικό κέντρο: 65 χλμ

Κεφαλόβρυσο

Μία ανάσα από το Καρπενήσι (μόλις 3 χλμ νότια) συναντάμε μία πανέμορφη, ιστορική τοποθεσία, το Κεφαλόβρυσο. Πνιγμένο στο πράσινο, στα πλατάνια και στα τρεχούμενα νερά, το Κεφαλόβρυσο είναι ένας ιδανικός χώρος αναψυχής. Εδώ θα ηρεμήσουμε με τη βοήθεια του κελαρύσματος των τρεχούμενων νερών, θα απολαύσουμε τη συντροφιά των βαθύσκιωτων πλατάνων, θα θαυμάσουμε την ομορφιά της μικρής λιμνούλας με τις πάπιες να βολτάρουν πέρα δώθε νωχελικά.

Οι εγκαταστάσεις του δήμου Καρπενησίου θα ικανοποιήσουν τους πάντες, καθώς περιλαμβάνουν ταβέρνα, αναψυκτήριο, χώρο αναψυχής, γήπεδα τένις, παιδική χαρά, πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής... μέχρι και εκτροφείο πέστροφας.

Στη μάχη του Κεφαλόβρυσου που έλαβε χώρα σ' αυτόν εδώ τον τόπο τον Αύγουστο του 1823 σκοτώθηκε ένας από τους μεγαλύτερους αγωνιστές της επανάστασης, ο Μάρκος Μπότσαρης. Ένα μνημείο προς τιμήν του έχει στηθεί στο σημείο που τον βρήκε το εχθρικό βόλι. Επίσης, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς το μεγάλο έλληνα στρατηγό, ο ανδριάντας του κοσμεί την κεντρική πλατεία του Καρπενησίου.

Αποστάσεις:

Από Καρπενήσι: 3 χλμ
Από χιονοδρομικό κέντρο: 14 χλμ

Λίμνη Κρεμαστών

Σπάνια η παρέμβαση του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον καταφέρνει να διατηρήσει την ομορφιά της φύσης. Μία από τις σπάνιες αυτές φορές ήταν και η δημιουργία της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών, της μεγαλύτερης στην Ελλάδα, που εντάχθηκε τόσο αρμονικά στο περιβάλλον, ώστε μόνο όσοι γνωρίζουν ότι είναι τεχνητή μπορούν να το πιστέψουν.

Βέβαια, αρκετά σημαντικά ιστορικά και φυσικά μνημεία, αλλά και χωριά χρειάστηκε να θυσιαστούν στο βωμό της ανάπτυξης και της τεχνολογίας. Έτσι, μέσα στα νερά της λίμνης των Κρεμαστών αναπαύονται για πάντα, μεταξύ άλλων, το βυζαντινό μοναστήρι της Επισκοπής (8ος αιώνας), το μονότοξο γεφύρι της Τατάρνας, η πηγή της Μαρδάχας (η σημαντικότερη τροφοδότης του Αχελώου), το γεφύρι του Μανώλη που πότε καλύπτεται ολόκληρο από τα νερά και πότε αναδύεται, ανάλογα με τη στάθμη της λίμνης, τα χωριά Άγιος Βασίλειος, Σίδερα Τριχωνίδας, Επισκοπή κ.ά.

Η λίμνη άρχισε να δημιουργείται μετά την κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών, οι εργασίες του οποίου τελείωσαν το 1966. Με την κατασκευή του και τη συσσώρευση τεράστιων ποσοτήτων νερού στην περιοχή προκλήθηκε σεισμός στις 5 Ιουλίου 1966 που είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθούν αρκετοί οικισμοί και αγροικίες. Το φράγμα, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, είναι χωμάτινο και ο όγκος του φτάνει τα 8.130.000 κυβικά μέτρα. Έχει ύψος 160 μέτρα, μήκος 460 μέτρα, ενώ το πλάτος του στη βάση είναι 670 μέτρα. Εκεί βρίσκεται και ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός της Δ.Ε.Η. Οι βασικοί τροφοδότες της λίμνης είναι οι ποταμοί Αχελώος, Ταυρωπός, Αγραφιώτης και Τρικεριώτης. Η λίμνη καταλαμβάνει έκταση 80.000 στρεμμάτων, έχει μέγιστη χωρητικότητα 4.750.000.000 κυβικά μέτρα.

Απέχει από το Καρπενήσι περίπου 57 χιλιόμετρα (μέχρι τη γέφυρα Επισκοπής). Σε αρκετά σημεία μπορούμε να απολαύσουμε τις ομορφιές της και να επιδοθούμε σε διάφορα σπορ όπως rafting, kayak, καταρρίχηση κλπ.

Αποστάσεις:

Από Καρπενήσι: 57 χλμ (γέφυρα Επισκοπής)
Από χιονοδρομικό κέντρο: 66 χλμ

Λόφος Αγ.Δημητρίου

Νότια από το Καρπενήσι, λίγο έξω από την πόλη βρίσκεται ο λόφος του αγίου Δημητρίου. Ο λόγος για να τον επισκεφθούμε είναι η θέα ολόκληρης της πόλης του Καρπενησίου που απλώνεται μπροστά μας στεφανωμένο από τον μόνιμο προστάτη του, τον Τυμφρηστό ή Βελούχι αν το προτιμάτε. Σύμφωνα με την παράδοση ο λόφος αυτός ήταν τμήμα του Τυμφρηστού που αποκολλήθηκε και κατολίσθησε ως εδώ πριν από χιλιετίες. Στην κορυφή του λόφου λέγεται ότι υπήρχε κάστρο, ενώ τις εικασίες αυτές ενισχύουν διάφορα ευρήματα που έρχονται στο φως κατά καιρούς.

Μονή Προυσού

Δέος. Εντυπωσιασμό. Θαυμασμό. Ψυχική ανάταση και γαλήνη. Αυτά νοιώθουμε αντικρίζοντας το εκπληκτικό τοπίο στο οποίο είναι χτισμένο ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια της Ελλάδας, η Μονή Προυσού. Δέος, γιατί το τοπίο είναι επιβλητικό, με τα γύρω βουνά Καλιακούδα και Χελιδόνα να ενώνονται σ' αυτό το σημείο, με το απόκρημνο φαράγγι στα πόδια μας που φτάνει σχεδόν μέχρι το Καρπενήσι, με τις ελατοσκέπαστες πλαγιές να απλώνονται γύρω μας. Εντυπωσιασμό, για τις αστείρευτες ομορφιές της Ευρυτανικής γης, μιας από τις πιο παρθένες και καθαρές παγκοσμίως. Θαυμασμό, για το εξαιρετικό αποτέλεσμα που προέκυψε από τις άοκνες προσπάθειες όλων αυτών που εργάστηκαν με πίστη και αφοσίωση, κάτω από αντίξοες συνθήκες, προκειμένου να δοξάσουν το μεγαλοδύναμο. Ψυχική ανάταση και γαλήνη, γιατί εδώ είναι ο ιδανικός τόπος για να βρεθούμε πιο κοντά στο Θεό και στον εαυτό μας.

Το μοναστήρι ιδρύθηκε κατά την παράδοση τον 9ο αιώνα, ή κατά άλλη άποψη τον 12ο αιώνα (σύμφωνα με χρονολόγηση των τοιχογραφιών), όταν αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο γνωστός εικονομάχος Θεόφιλος. Η ίδια παράδοση θέλει να έφερε την εικόνα της Παναγίας (που εικάζεται ότι είναι έργο του ευαγγελιστή Λουκά) από την Προύσα, ένας νεαρός μαζί με τον υπηρέτη του, προκειμένου να τη γλιτώσουν από την μανία των εικονομάχων. Η ίδια η εικόνα, μέσα από μία σειρά θαυμάτων, υπέδειξε την περιοχή στην οποία ήθελε η Παναγία να χτιστεί η Μονή. Αυτοί οι δύο ήταν και οι πρώτοι που μόνασαν εδώ, με τα ονόματα Διονύσιος και Τιμόθεος. Το πρώτο καθολικό της Μονής καταστράφηκε από φωτιά κατά το 1587, οπότε και χτίστηκε το σημερινό, που θεωρείται το πιο γνωστό στο Καρπενήσι.

Η Μονή Προυσού γνώρισε μέρες δόξας κατά την επανάσταση του 1821, όταν χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο και καταφύγιο από τους αγωνιστές. Εδώ φιλοξενήθηκε και ο αρχιστράτηγος της επανάστασης Γεώργιος Καραϊσκάκης προκειμένου να αναρρώσει από τη θέρμη που τον ταλαιπωρούσε για αρκετό χρονικό διάστημα. Το όνομα του Καραϊσκάκη συνδέθηκε με τη μονή, καθώς χρηματοδότησε το ασημένιο κάλυμμα της εικόνας, της αφιέρωσε τα αστέρια του στρατηγού και δώρισε τα όπλα του (τα οποία φυλάσσονται σήμερα στο μουσείο της μονής) ως ένδειξη σεβασμού και ευγνωμοσύνης στη χάρη της.
Άλλη σημαντική χρονιά στη μακραίωνη ιστορία της Μονής υπήρξε το 1944, όταν στις 16 Αυγούστου πυρπολήθηκε μεγάλο τμήμα της από το γερμανικό στρατό, επειδή θεωρήθηκε κρησφύγετο ανταρτών, με συνέπεια να καταστραφούν πολλά και σημαντικά κειμήλια, ευτυχώς όμως όχι και η εικόνα της Παναγίας, την οποία είχαν τοποθετήσει σε ειδική κρύπτη οι μοναχοί. Η ανοικοδόμησή της, μετά την καταστροφή που υπέστη, ξεκίνησε με το τέλος του εμφυλίου πολέμου, το 1950 και συνεχίστηκε στη δεκαετία του '70.

Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή της Μονής, αξίζει να δείτε το ρολόι που χτισμένο σαν αετοφωλιά στον απέναντι λόφο, προσφέρει πανέμορφη θέα προς το μοναστήρι και το φαράγγι, το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων (1754), το κτίριο του Σχολείου Ελληνικών Γραμμάτων (1820) και τους δύο ''πύργους του Καραϊσκάκη'', οχυρωματικά έργα που φρόντιζαν για την ασφάλεια της μονής, οι οποίοι αναπαλαιώθηκαν και έχουν κριθεί διατηρητέοι.

Η Μονή Προυσού γιορτάζει στις 23 Αυγούστου και συγκεντρώνει πλήθος πιστών από το Καρπενήσι αλλά και από κάθε γωνιά της Ελλάδας.

Αποστάσεις:
Από Καρπενήσι: 32 χλμ
Από χιονοδρομικό κέντρο: 41χλμ

Μονή Τατάρνας

Η μονή Τατάρνας (Παναγίας) υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Στερεάς Ελλάδας, με ταραχώδη ιστορία. Η παράδοση λέει πως ιδρύθηκε περίπου το 1200. Ύστερα από ζωή 300 περίπου χρόνων το μοναστήρι καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε κατά το 1555. Τη δεύτερη καταστροφή του υπέστη το 1823 από τον διαβόητο Κούρτ πασά λόγω του ότι χρησιμοποιούταν από αγωνιστές της επανάστασης. Ανοικοδομήθηκε εκ νέου το 1841 για να καταστραφεί αυτή τη φορά από κατολίσθηση το 1963. Η τέταρτη κατά σειρά μονή, η σημερινή, χτίστηκε τη δεκαετία του 1970 σε λίγο διαφορετική θέση, σε μία χερσόνησο που σχηματίζει η λίμνη των Κρεμαστών.

Μπορεί να μην εντυπωσιάζει αρχιτεκτονικά όπως οι παλαιές και ιστορικές μονές, όμως είναι ένα όμορφο και νοικοκυρεμένο μοναστήρι που αξίζει να επισκεφθούμε για τα κειμήλιά του, την ιστορία του και τη θέση που βρίσκεται. Εδώ μπορούμε να θαυμάσουμε την ψηφιδωτή εικόνα ''Ο Βασιλεύς της Δόξης'' που χρονολογείται από το 1350. Στο μουσείο της μονής θα δούμε σπάνια χειρόγραφα του 16ου αιώνα, βυζαντινές εικόνες, ιερά σκεύη, άμφια κλπ.

Αποστάσεις:
Από Καρπενήσι: 70 χλμ
Από χιονοδρομικό κέντρο: 80 χλμ

Πάντα Βρέχει

Σίγουρα ένα από τα πλέον ξακουστά αξιοθέατα της Ευρυτανίας, που όμως απαιτεί ιδιαίτερη επιθυμία για να το δει κανείς, αφού η δυσκολία της πρόσβασης ως εδώ είναι από μέτρια (καλοκαίρι) μέχρι αδύνατη (χειμώνα). Αυτό είναι όμως το Καρπενήσι και η Ευρυτανία γενικότερα. Με διαφορετικές προτάσεις για κάθε εποχή (για να σε ξαναφέρνει συχνά στην αγκαλιά της).

Το ''πανταβρέχει'' δεν είναι ακριβώς φαράγγι, δεν είναι ακριβώς καταρράκτης. Είναι σαν σκηνικό ταινίας, κάτι μεταξύ ''Άρχοντας των δαχτυλιδιών'' και ''Ταξίδι στο κέντρο της γης''. Στην πραγματικότητα είναι το στενότερο σημείο του Κρικελοπόταμου, εκεί όπου τα βουνά Καλιακούδα και Πλατανάκι κοντεύουν να αγκαλιαστούν μεταξύ τους, κουρασμένα λες από τους αιώνες ύπαρξης που κουβαλάν.

Στο εντυπωσιακό αυτό φαράγγι, μήκους περίπου 100 μέτρων, θα δούμε από την πλευρά της Καλιακούδας να πέφτουν από μεγάλο ύψος τρεχούμενα νερά, που με τα χρόνια διέβρωσαν το έδαφος δίνοντάς του αρνητικές κλίσεις, ενώ καταπράσινα βρύα κρέμονται και όλα μαζί σχηματίζουν μία ''κουρτίνα'' υφασμένη με το γούστο της φύσης. Το εντυπωσιακό σκηνικό συμπληρώνουν οι λιμνούλες που σχηματίζονται από τα τρεχούμενα νερά, σε μία από τις καθαρότερες (όπως έχει χαρακτηριστεί) περιοχές της Ευρώπης.

Η πρόσβαση, αρκετά δύσκολη, γίνεται μέσω Καρπενησίου – Κρίκελου – Δομνίστας – Αγιο Χαράλαμπο – Σκοπιά – Καστανούλα – Ροσκά.. Άλλη πρόταση είναι η διαδρομή Καρπενήσι – Μεγάλο Χωριό – καταφύγιο Καλιακούδας – Στουρνάρα (Δολιανά).